ΓΕΝΙΚΑ:
Στις 10 και 11 Δεκεμβρίου του 2018 τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ, μεταξύ των οποίων και η χώρα μας, θα κληθούν να συμμετάσχουν στη διεθνή διάσκεψη στο Mαρακές του Μαρόκου, προκειμένου να επικυρώσουν το Παγκόσμιο Σύμφωνο για την Ασφαλή, Ομαλή και Τακτική Μετανάστευση (Global Compact for Safe, Orderly and Regular Migration).
Το σύμφωνο αυτό, το οποίο αποτελεί καρπό πολύμηνων διαπραγματεύσεων που πραγματοποιήθηκαν υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, δημιουργεί ένα καταρχήν μη δεσμευτικό πλαίσιο για τα κράτη-μέλη, που θα το υπογράψουν, αναφορικά με τη διαχείριση των ολοένα εντεινόμενων μεταναστευτικών ροών, που θα αντιμετωπίσει ο πλανήτης μέσα στα επόμενα χρόνια. Πόλεμοι, εμφύλιες συγκρούσεις, γεωπολιτική αστάθεια, οικονομική και δημογραφική ανισότητα, απελευθέρωση εμπορίου, ανεργία, φτώχεια και κλιματική αλλαγή είναι οι βασικοί παράγοντες που ωθούν εκατομμύρια ανθρώπους να εγκαταλείπουν την πατρώα γη για να αναζητήσουν καλύτερη μοίρα σε κάποια άλλη χώρα.
Οι συντάκτες του Συμφώνου επικαλούνται τις σύγχρονες προκλήσεις που δημιουργεί το φαινόμενο της μετανάστευσης για τις κοινωνίες των χωρών διέλευσης και υποδοχής σε επίπεδο οικονομικό, δημογραφικό, κοινωνικό και πολιτισμικό. Προκλήσεις οι οποίες, κατά τους ίδιους, εάν δε αντιμετωπιστούν «ολιστικά» βάσει ενός κοινά αποδεκτού σχεδίου διαχείρισης, είναι δυνατό να προκαλέσει αρνητικά φαινόμενα, τόσο για το μεταναστευτικό πληθυσμό όσο και για τους γηγενείς των χωρών υποδοχής.
ΤΟ ΒΑΣΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ:
Το βασικό πλαίσιο που θέτει το Σύμφωνο αναλύεται σε 23 στόχους (άρθρο 16 του Συμφώνου) οι οποίοι είναι οι εξής ακόλουθοι:
- Συλλογή και αξιοποίηση εμπεριστατωμένων δεδομένων και πληροφοριών γύρω από τις μεταναστευτικές ροές.
- Πρακτικές αποτροπής της «εξαναγκαστικής» μετανάστευσης.
- Συνεχής πληροφόρηση.
- Εξασφάλιση νομιμοποιητικών εγγράφων για όλους τους μετανάστες.
- Διευκόλυνση των μεταναστευτικών ροών μέσα από δημιουργία «ασφαλών» ζωνών διέλευσης.
- Δημιουργία συνθηκών για ασφαλή και αξιοπρεπή εργασία των μεταναστών.
- Προστασία ευπαθών μεταναστευτικών «ομάδων».
- Πρόληψη απώλειας ζωών που συνδέονται με τη μετανάστευση και συντονισμός ταυτοποίησης θυμάτων και απολεσθέντων προσώπων.
- Πρόληψη της παράνομης διακίνησης και εμπορίας ανθρώπων.
- Διοίκηση και διαχείριση των συνοριακών ορίων με ομοιόμορφο τρόπο.
- Εύρεση μηχανισμών πρόβλεψης, παρακολούθησης και αναφοράς των μεταναστευτικών ροών.
- Η προσφυγή στο μέτρο της κράτησης των μεταναστών ως έσχατο μέσο.
- Ενίσχυση του ρόλου των προξενικών υπηρεσιών.
- Διευκόλυνση πρόσβασης μεταναστών σε στοιχειώδεις υπηρεσίες.
- Ενδυνάμωση πρακτικών ενσωμάτωσης και κοινωνικής συνοχής.
- Εξάλειψη διακρίσεων και προώθηση του δημόσιου διαλόγου γύρω από τη μετανάστευση.
- Επένδυση στις ικανότητες, τα προσόντα και τις δεξιότητες των μεταναστευτικών πληθυσμών.
- Δημιουργία ευκαιριών προσφοράς και συμβολής των μεταναστών στις τοπικές κοινωνίες
- Εύκολα, γρήγορα και φτηνά τραπεζικά εμβάσματα και μέτρα οικονομικής ενσωμάτωσης των μεταναστών.
- Ασφαλή και ενδεδειγμένη επανεισδοχή και επιστροφή μεταναστών.
- Μηχανισμοί για τη «φορητότητα» των νομίμων δικαιωμάτων και προνομίων των μεταναστών από χώρα σε χώρα.
- Ενδυνάμωση της διεθνούς και διακρατικής συνεργασίας για την αντιμετώπιση των ζητημάτων της μετανάστευσης.
Από την απαρίθμηση των στόχων του συμφώνου είναι άμεσα αντιληπτό ότι τα κράτη-μέλη που θα το υπογράψουν, αποδέχονται την καθιέρωση της αρχής της «ελεύθερης μετακίνησης και εγκατάστασης» οποιουδήποτε προσώπου, σε οποιαδήποτε -μεταξύ των μελών - χώρα που αυτό επιθυμεί, υποσχόμενα να προσαρμόσουν την εσωτερική έννομη τάξη τους προς αυτήν την κατεύθυνση. Καθιερώνεται, λοιπόν, με τον τρόπο αυτό η, σχεδόν πλήρης, κατάργηση οποιουδήποτε νομικού ή θεσμικού φραγμού ως προς τον αριθμό των μεταναστών, που μπορεί ή επιθυμεί να υποδεχθεί σε ορισμένη χρονική βάση έκαστο κράτος.
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ-ΚΡΙΤΙΚΗ:
Όπως ήταν αναμενόμενο, το κείμενο του Συμφώνου από τη στιγμή της δημοσίευσής του προκάλεσε μια έντονη δημόσια συζήτηση και δέχθηκε σφοδρή κριτική ως προς τα μέτρα, τους σκοπούς και τη σκοπιμότητά του, με πλήθος κρατών να έχουν ήδη δηλώσει ότι αρνούνται κατηγορηματικά να προσχωρήσουν σε αυτό. Μέχρι στιγμής, 11 χώρες δια των νομίμων κρατικών αντιπροσώπων τους ( Ιταλία, Ελβετία, Βουλγαρία, Εσθονία, Ισραήλ, Αυστρία, Τσεχία, Ουγγαρία, Πολωνία, Αυστραλία και ΗΠΑ) έχουν επισήμως λάβει αρνητική θέση, διατηρώντας επιφυλάξεις για τις συνέπειες των διατάξεών του στην οικονομία και τη δημόσια ασφάλεια, στο εσωτερικό των χωρών που εκπροσωπούν και δηλώνοντας ότι δεν πρόκειται να το υπογράψουν.
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΑ ΥΠΕΡ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΣΥΜΦΩΝΟΥ:
Ποιες, λοιπόν, είναι οι θετικές και αρνητικές πτυχές που επιφυλάσσει το εν λόγω Σύμφωνο για τα κράτη μέλη που θα το υπογράψουν;
Οι συντάκτες του Συμφώνου ευαγγελίζονται μια νεοφανή «ανοικτή» κοινωνία, με «ελαστικά» και «ρευστά» σύνορα, στους κόλπους της οποίας θα πραγματωθεί ευκολότερα το όραμα της πολυπολιτισμικότητας. Για την επίτευξη του «ιερού» αυτού στόχου η μετανάστευση, από νομικό μέχρι πρότινος «δικαίωμα», οφείλει, κατ’ αυτούς, να αναχθεί σε «θεμελιώδες» ανθρώπινο δικαίωμα, ισάξιο του δικαιώματος στη ζωή, την ελευθερία, τη σκέψη, την έκφραση, την υγεία, την εκπαίδευση και την ισότητα ενώπιον του νόμου. Έτσι, το άτομο θα μπορεί πλέον να επιλέγει κατά το δοκούν και χωρίς διαδικαστικά εμπόδια τη νέα του «πατρίδα», απολαμβάνοντας αυτομάτως όλων των δικαιωμάτων που έχουν και οι εγχώριοι κάτοικοί του (πρόσβαση στην εργασία, τη μόρφωση, τη δημιουργία οικογένειας και τη συμμετοχή στα κοινά του τόπου ).
Οφείλουμε, ωστόσο, να κοιτάξουμε και πέρα από τις, εκ πρώτης όψεως, ελκυστικές θεωρητικές εξαγγελίες των συντακτών του Συμφώνου, αναλογιζόμενοι εάν οι ιδεατοί στόχοι του συμφώνου είναι στην πραγματικότητα εφικτοί ή αν, αντιθέτως, ανοίγουν τον «ασκό του Αιόλου» για τις κοινωνίες της Δύσης. Ιδίως δε να αναλογιστούμε τις συνέπειες που μπορεί να επιφέρει η «ελεύθερη» μετανάστευση σε χώρες με ευαίσθητη γεωπολιτική θέση όπως η Ελλάδα.
Δε θα είναι υπερβολή να ειπωθεί ότι το νέο Σύμφωνο με σημαία το «δικαιωματισμό» οδηγεί αυτόματα στην ΚΑΤΑΛΥΣΗ της παραδοσιακής έννοιας του έθνους-κράτους, όπως τη γνωρίζαμε μέχρι σήμερα, καθώς και όλων των κριτηρίων που το συγκροτούν (πολιτισμός, παράδοση, ήθη και έθιμα, γλώσσα, θρησκεία, φυλετική καταγωγή, ιστορική πορεία, γεωγραφική τοποθεσία). Οι «λαοί» του πλανήτη παύουν να προσδιορίζονται βάσει των κριτηρίων αυτών και μετατρέπονται σε ουδέτερες κινούμενες μάζες, που καλούνται να τροφοδοτήσουν τις ανάγκες του νεοφιλελεύθερου παγκοσμιοποιημένου οικονομικού συστήματος.
Λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη τα πραγματικά δεδομένα, που επικρατούν στις χώρες του πλανήτη, ακόμη και ο μέσος κοινός άνθρωπος αντιλαμβάνεται ότι η πρώτη άμεση πρακτική συνέπεια του Συμφώνου θα είναι ο συνειδητός και βίαιος εποικισμός των κρατών της Δύσης, τα οποία, σε σύγκριση με τις χώρες του τρίτου κόσμου διαθέτουν ένα -στοιχειώδες έστω- επίπεδο «ευημερίας» των λαών τους και, για το λόγο αυτό, αποτελούν τον κυρίαρχο, αν όχι αποκλειστικό, πόλο έλξης για τα άτομα, που επιθυμούν να μεταναστεύσουν. Το δόγμα, επομένως, των «ανοικτών συνόρων» δεν μπορεί παρά να λειτουργήσει αλά καρτ «εις βάρος» των χωρών υποδοχής της Ευρώπης και Αμερικής, καθώς σπάνια και μεμονωμένα παρατηρούνται αντίστροφες μεταναστευτικές ροές (από την Ευρώπη προς τη Μέση Ανατολή και την Αφρική). Το πραγματικό αυτό δεδομένο επιφέρει τις εξής σοβαρές συνέπειες:
Η εισροή ανεξέλεγκτου αριθμού οικονομικών και άλλων κατηγοριών μεταναστών σε χώρες της Δύσης που σε μεγάλο ποσοστό δηλώνουν ανέτοιμες γι αυτό, δημιουργεί εύφορο πεδίο για την αύξηση της ανειδίκευτης εργασίας υπό συνθήκες εργασιακής εκμετάλλευσης των μεταναστών, για την παράνομη και ανασφάλιστη εργασία, για την εκμετάλλευση ασυνόδευτων ανηλίκων μεταναστών, για την αύξηση της εγκληματικότητας λόγω της οικονομικής και πολιτισμικής ψαλίδας στο εσωτερικό των κοινωνιών, για τη δημιουργία γκέτο, για το εμπόριο λευκής σάρκας και οργάνων και για τις παράνομες υιοθεσίες.
Κατά δεύτερο, οι συνθήκες διαβίωσης των γηγενών πληθυσμών επηρεάζονται άμεσα και με ποικίλους τρόπους από την επιταγή της συνύπαρξης τους με νέες ετερογενείς πολιτισμικά πληθυσμιακές ομάδες. Ενδεικτικά, μπορεί να αναφερθεί ο άνισος διαμοιρασμός των κρατικών παροχών (επιδόματα, εκπαίδευση και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη) σε πληθυσμιακές ομάδες που δεν επωμίζονται ανάλογο κόστος συμμετοχής στις κρατικές δαπάνες. Ομοίως, ουδείς μπορεί να εγγυηθεί για τις συνέπειες εκχώρησης στους μετανάστες του δικαιώματος της ψήφου σε χωριά, κωμοπόλεις, πόλεις και περιφέρειες όπου ο πληθυσμός των μεταναστευτικών πληθυσμών θα υπερτερεί εν δυνάμει ή πραγματικά, ενώ δεν μπορεί να αποκλεισθεί η πιθανότητα της έμμεσης επιβολής εθίμων παραδόσεων και συνηθειών της μεταναστευτικής «πλειοψηφίας» εις βάρος του γηγενούς πληθυσμού (πχ ώρες κυκλοφορίας, τρόπος ένδυσης, ψυχαγωγίας, διατροφή-κάπνισμα).
Όλες αυτές οι μεταβολές που αναμένονται να συμβούν στις τοπικές κοινωνίες χωρίς την προηγούμενη συναίνεση των πολιτών που τις απαρτίζουν, είναι απολύτως εύλογο και αναμενόμενο να επιφέρουν την ενίσχυση της μισαλλοδοξίας, την άνοδο του ριζοσπαστισμού, φονταμενταλισμού και εθνικισμού καθώς και τη διασπορά διχασμού μεταξύ του «εγχώριου» πληθυσμού πίσω από το ψευτοδίλημμα «υπέρ ή κατά» της μετανάστευσης. Διαφαίνεται, λοιπόν, ότι οι στόχοι του Συμφώνου όχι μόνο δεν εξυπηρετούνται αλλά, αντιθέτως, γιγαντώνονται τα φαινόμενα της κοινωνικής παθογένειας που ήδη παρατηρούνται σε πόλεις και περιφέρειες της Ευρώπης με θύματα τόσο τους γηγενείς όσο και τους αλλοδαπούς μετανάστες.
ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΣΥΜΦΩΝΟΥ ΕΙΔΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ:
Η θεωρία των «ανοικτών συνόρων» δεν μπορεί να επιφυλάσσει τα ίδια αποτελέσματα για όλες τις «υποψήφιες» χώρες υποδοχής. Η ιδιαίτερη γεωπολιτική θέση της χώρας μας, σε συνδυασμό με την ισοπεδωμένη οικονομία και την, υπό εξέλιξη, δημογραφική της κατάρρευση αποτελούν παράγοντες που μπορούν να καταστήσουν το δόγμα των ανοικτών συνόρων μια ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια της ιστορικής επιβίωσης του ελληνικού στοιχείου, αλλοιώνοντας εθνολογικά τη σύνθεση του πληθυσμού. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, εάν η αναλογία μειωμένων γεννήσεων- αυξημένων θανάτων συνεχίσει με τον ίδιο ρυθμό, τότε υπολογίζεται ότι μέχρι το 2016 ο μισός ελλαδικός πληθυσμός θα είναι αλλοδαπής προέλευσης και στη συντριπτική πλειοψηφία του μουσουλμανικός. Οι μεταναστευτικές ροές, όπως μέχρι σήμερα αποδεικνύεται, είναι εξαιρετικά πιθανό να χειραγωγηθούν από το γειτονικό κράτος της Τουρκίας βάσει της στρατηγικής του «δόγματος ισχύος», που τα τελευταία χρόνια ασκεί απροκάλυπτα εις βάρος Ελλάδας και Κύπρου. Αν λάβουμε υπόψη το παράδειγμα της Θράκης, η εγκατάσταση μουσουλμανικού στοιχείου σε παραμεθόριες περιοχές αλλά και στην ενδοχώρα θα γιγαντώσει ραγδαία τις επεκτατικές βλέψεις της Τουρκίας, η οποία θα βρει έδαφος να διεκδικεί όλο και περισσότερα, προφασιζόμενη την κηδεμονία της στους εποικισθέντες μουσουλμάνους, τους οποίους θα προσεταιριστεί ως «δικά της παιδιά» βάσει του ολοένα εντεινόμενου νέο-Οθωμανισμού.
Τελική αξιολόγηση:
Η πολλά υποσχόμενη και θεοποιημένη «πολυπολιτισμικότητα» έχει ήδη αρχίσει να αποκαλύπτει το πραγματικό της πρόσωπο, με όξυνση ακραίων κοινωνικών φαινομένων σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Οι οραματιστές της στην πραγματικότητα επιδιώκουν την «πολτοποίηση» των εθνών και των διαφορετικών πολιτισμών κάτω από την μπουλντόζα του φιλελεύθερου παγκοσμιοποιημένου οικονομικού δόγματος, καλώντας τους λαούς της ανθρωπότητας να συνυπάρξουν, χωρίς να το έχουν προηγουμένως οι ίδιοι επιλέξει, ως ετερόκλητο κράμα μονάδων, που αποτάσσονται της εθνικής και πολιτισμικής τους ταυτότητας και των δεσμών με τα πατρώα εδάφη τους και τους τόπους καταγωγής τους.
Η περιβόητη επομένως, πολυπολιτισμικότητα αποτελεί τον πρόδρομο της επερχόμενης «μονοπολιτισμικότητας», αφού ο «παράδεισος» της κοινωνίας χωρίς σύνορα που ευαγγελίζονται οι ηγέτες του ΟΗΕ θα αποτελέσει τη βάση για την επιβολή μιας νέας «δικτατορίας» που θα κυβερνά με όρους «παγκοσμιότητας», θυσιάζοντας τη διαφορετικότητα της προέλευσης και κουλτούρας των ανθρώπων ανά τον κόσμο στο βωμό των οικονομικών, γεωπολιτικών και εκλογικών συμφερόντων της άρχουσας παγκόσμιας «ελίτ».
Η μετανάστευση των ανθρώπων που πραγματικά έχουν ανάγκη να μετακινηθούν θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με πρέποντα σεβασμό και έλεγχο. Από την άλλη μεριά, θα πρέπει να αποφευχθούν τα αρνητικά που θα προκύψουν από μια ασύδοτη και μη ελεγχόμενη μετανάστευση. Η πολυδιάστατη βλάβη που θα επιφέρει το Παγκόσμιο Σύμφωνο για την Ασφαλή, Ομαλή και Τακτική Μετανάστευση στις χώρες που θα το επικυρώσουν επιβάλλει να μην προχωρήσουμε στην υπογραφή του.
Πηγές:
Global Compact for Migration (2018), Global Compact for Safe, Orderly and Regular Migration
